Celestin Freinet


Wie is Freinet en waarvoor staat hij?

Op 15 oktober 1896 wordt Célestin Freinet geboren in het Franse Gars uit een kleine landbouwersfamilie.

Hij studeert voor onderwijzer in Nice. In 1919 wordt hij benoemd als onderwijzer te Bar-sur-loup, een klein dorpje in zijn geboortestreek. Daar komt hij terecht in een overvolle klas. Zijn leerlingen zijn niet gemotiveerd en onverschillig. In zijn klas vindt Freinet ook erg weinig leermateriaal. Hij komt tot de ontdekking dat veel van wat hij tijdens zijn opleiding heeft geleerd niet blijkt te werken nu hij effectief voor de klas staat. De kinderen zijn vooral geboeid door dingen die buiten de klas gebeuren, naar school gaan vinden zij maar vervelend.

Célestin Freinet legt dan aan zijn klasgroep het volgende revolutionaire voorstel voor: “Als we de klasdeur eens achter ons dichtdoen en de wereld intrekken, te beginnen met hier in de buurt?” Daar waren zijn leerlingen direct voor te vinden! Sinds die dag trekken Célestin Freinet en zijn leerlingen geregeld samen de natuur in en bezoeken zij bedrijfjes in het dorp. Daarnaast laat hij de kinderen in de klas aan de slag gaan met de ervaringen die zij tijdens die momenten hebben opgedaan.

Door er onderling over te praten, wordt iedere gebeurtenis voor de leerlingen echte, doorleefde kennis. Met die kennis schrijven de leerlingen dan teksten en voeren zij onderzoeken en enquêtes uit. Dit heeft tot gevolg dat de kennis en de vaardigheden weer verder groeien op andere terreinen. Het wordt al snel duidelijk dat de motivatie en de resultaten van de leerlingen in de klas van Freinet pijlsnel de hoogte in schieten. Freinet stelt op die manier vast dat het gewone klassikale onderwijs erg veraf staat van wat de kinderen echt bezig houdt. Hij raakt ervan overtuigd dat veel tijd verloren gaat in de schoolbanken. “Als je de individuele ontwikkeling en de leefwereld van ieder kind centraal stelt, dan moet het onderwijs drastisch omgevormd worden”, zo meent hij. Hiertoe ontwikkelt Freinet een aantal technieken. Daarover leest u verder meer.

Het loopt echter niet allemaal van een leien dakje voor Célestin Freinet. Zijn ideeën worden niet zomaar klakkeloos aanvaard. Hij krijgt een flinke portie tegenwind te verwerken. Maar na de oorlog in 1945, keert het tij. De overheid erkent dat Freinetscholen betere resultaten boeken en dat de kinderen duidelijk zelfstandiger en mondiger worden.

In 1948 wordt l’ Institut Coöpératif de l’ École Moderne (I.C.E.M.) opgericht.

In 1966 sterft Freinet. Zijn vertrouwen in kinderen en zijn geloof in een leefbare wereld hebben veel onderwijsmensen in sterke mate geïnspireerd.

Momenteel wordt het Freinetonderwijs in bijna alle landen officieel erkend en gesubsidieerd. Ook in België. Bovendien is er wereldwijd een Freinetbeweging actief waarbij alle Freinetscholen zich kunnen aansluiten. Leerkrachten en sinds kort ook ouders vinden er de nodige ondersteuning en ideeën om de eigen school verder uit te bouwen.